Finale van het Ouderen Songfestival 2022 (31e editie) van 11 december in het DeLaMar

Een opmerkelijk en behoorlijk vreemd mens heeft ons verlaten. Vele malen vertelde Victor zijn geschiedenis aan mij. Dat hij als kind slangen ving in de achtertuin en daardoor als paria werd gezien (een prins hoort zich niet zo te gedragen) terwijl hij de familie behoedde voor de vijand. Toen hij gevraagd werd te vechten tegen de Vietnamezen (de buren) zei hij terecht NEE. Waarom moet ik mijn buurman bevechten? Hij werd uitgestoten uit de familie van blauw bloed waarin hem een paradijselijk leven werd voorgespiegeld maar ondertussen alleen maar in valsheid moest gedijen. Zijn desertatie leverde hem een enkele reis Amsterdam. Huurde in blinde onwetendheid het eerste de beste appartement en liet zich volgooien met alles wat je maar kunt bestellen. Hij vertelde daar vol trots over. Totdat hij de stad ontdekte en zich begaf onder het gepeupel in het nachtleven. Oeverloze discussies en gesprekken aan de bar, Victor was zeker een van de gezichtsbepalende figuren van 36 op de Schaal van Richter in de Reguliersdwarsstraat. Ik kwam vaak met stapels bierviltjes thuis waarop allerlei gekrabbel over filosofiese en actuele onderwerpen. Hij nodigde iedereen uit bij hem thuis en zo ontstond er een denktank onder de naam “Amsterdam En De Rest Van De Wereld”. Het leek een platform voor nieuwe ontmoetingen met lekker eten en een beetje feest, een feestje voor mensen die ook nog een beetje wilden nadenken. Er volgden inderdaad wat van dit soort feesten en er kwamen ook tv programma’s, want Victor wilde graag wat inhoud in de presentatie skills van barvrouw Sula de Jong die bij mij inmiddels een jaartje wekelijks de Salto uitzendingen aankondigde. Zo onstond “Sula Zonder Poeha”, een serie geprekken met een tiental B artiesten zoals Christine van der Horst, Donald Jones, Herman Brood, Frank Govers, gesprekken die als thema ANGST hadden. Ook andere minder bekende goden sleepte Victor voor de camera als anchor. Ik was er niet blij mee omdat het uiteindelijk niet meer de moeite is om het nu nog eens terug te zien. Victor was kortom eigenwijs en niet in staat mee te denken en compromissen te sluiten. Ik heb uiteindelijk veel van zijn projecten uitgevoerd maar slechts een deel ervan bereikte zijn doel. Victor’s “fingerprint” zul je zeker terugvinden in de serie met Sula (http://amsterdamseinlichtingendienst.nl/?cat=10) en zijn diepste wens “Amsterdam en de Rest van de Wereld” werd daarbij wel het meest gehaald. Lekker eten, genieten, ontmoeten, elkaar leren kennen, Victor wilde deze basis voor ontmoetingen graag faciliteren. Voor de stad Amsterdam is hij een dierbaar voorbeeld omdat hij zelf die gastvrijheid als uitgangspunt nam. Een kennelijk Thaise instelling om eerst iedereen op zijn gemak te stellen met een heerlijke maaltijd. Een prinselijk uitgangspunt.

Olivier Jansen (ervan overtuigd Victor in een volgend epos zeker weer tegen te komen!)

Aan de KeuringsDienst van Waarde

In uw uitzending over Edelstenen beweerde een verkoper aan het eind van zijn “cursus” dat hij een gaatje heeft laten boren in een Turquoise om het te laten onderzoeken, hij vermijdde daarbij zorgvuldig het woord steen en ik leg u uit waarom.
Ik was in het jaar 2000 op doorreis en omdat ik nog een paar uur moest wachten bezocht ik het enige wat een toerist in Albequerque, New Mexico, op een zonnige ochtend kan bezoeken: een boetiekje dat zich afficieerde als een turquoise museum, men had hier de wijsheid in pacht en ik leerde deze dingen: Turquoise is alles dat de kleur turquoise bevat, van groen tot blauw, ook plastic en om maar iets te noemen: een kleurpotlood.
De charlatan die in uw uitzending figureert heeft hier geen flauw benul van waardoor hij keihard door de mand valt. De verkoper in het boetiekje in Albequerque zei het me eerlijk: natuurlijk komt Turquoise hier uit een mijn, het ligt in stroken ver onder de grond. Alleen heb je er weinig aan, het is gewoon de kleur. Het is geen toversteen. De kleur is wat het hem doet.
U zult begrijpen dat ik, na deze indrukwekkende levensles, met een bescheiden aankoop van twee (miniscule) voorbeelden van 5 dollar per stuk met een vriendelijke groet de zaak heb kunnen verlaten. Het doet me deugt dit verhaal na 20 jaar te kunnen navertellen. Die Turquoise heeft me daar zeker bij geholpen.

Olivier Jansen
eindredacteur “Was Dat Nou Waar?” wasdatnouwaar.nl

Op Wikipedia staat een formele uitleg over het ontstaan en de geschiedenis van de jumpcut, een beeldovergang in film en televisie waarbij het shot hetzelfde blijft of enigzins ongeregisseerd zich continueerd waardoor er een tijdsprong ontstaat. Vroeger zei je dan: het klapt.
Heden ten dage komt de jumpcut vooral voor door gemakzuchtigheid en vereenvoudiging van de techniek om een filmpje te maken op je telefoon, en door de tegenwoordigde gebruikservaring dat video wel eens stokt of hapert door een slechte verbinding. Een grote hoeveelheid jumpcuts worden geconsumeerd omdat de uitzendende partij zijn camera/telefoon op een statief heeft geplaatst waardoor het shot altijd hetzelfde is. Door in de opname te knippen (meestal gebaseerd op het geluid, het gesprokene) verspringt het beeld. Als je daar als neuroot als eerste mee komt zoals Nienke Plas haar eigen vlogjes monteerde baart dat nog wel enig opzien, in de meeste gevallen is het pure gemakzuchtigheid en een totaal gebrek aan kennis van presentatie en enig benul van film als communicatietechniek.
Door de voortschrijdende techniek is voor de geinformeerde filmer en televisiemaker tegenwoordig de jumpcut te ondervangen door op 4K te filmen, zodat uit dit beeldformaat ingezoomd kan worden op kleinere delen van het shot. Een interview kan op deze manier geknipt worden alsof het doorloopt in de tijdspanne. Het basisshot is een medium van de geinterviewde, daar wordt door in te zoomen een close-up van gemaakt. De beeldlas (cut) tussen de twee shots wordt ervaren als een overgang tussen twee camerastandpunten en niet als een onderbreking van de tijd.
Het is hierom dat het (ook door de goedkoper geworden HD camera’s) gebruiken van twee camera’s bij een interview vrij standaard is geworden.
Hierdoor wordt het dus erg makkelijk om een pauze, een “eh” of een hele lange “eeeeeeh” of een stuk van een tekst weg te knippen door er een beeldschakeling van te maken van close naar medium of van medium naar close.
Dan is het dus géén jumpcut meer.
De oorspronkelijke jumpcut (zie Wikipedia) was een ontdekking uit de steentijd van de film. De herontdekking van de jumpcut in film en vooral televisie was bij de VPRO, waar men genoeg had van het gebruikelijke shot van de asbak op tafel als “cut away” om een tijdsprong te verbloemen. Naast de asbak was ook het putdeksel en de wolkenlucht een lui middel om een knip in een interview te verbloemen.
Net als scheve kaders en nikszeggende wegzwaaibewegingen met de camera -die zie je ook nooit meer- (leuk bij popconserten, totdat de EO het ook ging doen om jongeren te bekeren) is de geforceerde jumpcut uitgestorven, zelfs in de reclame hebben ze er van geleerd. Daar is immers elke beeldovergang een jumpcut en daarom wordt er veel zorg besteed aan de beeldovergang in een commercial, compleet met eye-ball tracking.
Tot slot enkele aanbevelingen over de JUMPCUT
-Een filmische (cinematografiese) jumpcut is een manier om een verhaal te vertellen. Dus bijvoorbeeld om een droom te verbeelden of omdat je gewoon een heel tijdperk in een klap wilt overslaan om de kijker te shockeren. Kortom, daar heb je over nagedacht!
-Een gemakzuchtige jumpcut is vreselijk irritant omdat die de indruk wekt dat je betoog gezuiverd zou zijn van allerlei onzin. Na vier van dat soort overgangen vraagt de kijker/luisteraar zich wel af, gast, doe dat even overnieuw en vertel het in één zin! Want nu klinkt het alsnog als onzin… (net als dat onsamenhangende gelul in de kroeg)
-Een snijshot voorkomt een jumpcut. Maar heden ten dage logischer is gewoon een 2e camera. Dat kan ook een telefoon met camera zijn. Een totaalshot of een andere beelduitsnede van het eerste shot helpt je bij het verdoezelen van de geluidsknip. Zo wordt televisie gemaakt. Het is nu een oplossing die geen extra investeringen vergt behalve dan de telefoon van je vriend, of een tweede hands HD handycam (vanaf 85 euro). De Micro-SD kaartjes uit de handycam kun je op je smartphone inladen zodat je op je telefoon kunt monteren… (wel een montage-app gebruiken die audio en video separaat laat snijden).
-Beoordeel je jumpcut ALTIJD als irritant en ga vervolgens verklaren waarom jij hem minder irritant vind. Jumpcuts zijn geen stijlmiddelen om je vrienden in de kroeg mee te imponeren. Het is een tekortkoming aan oplossingen.
-Een anti-jumpcut is de INTERMISSION. In “Monty Python and the Holy Grail” wordt een jump-cut verdoezeld met een pauzefilmpje (de tekst “intermission”) met hammondorgelmuziek uit de bioskoop van de jaren zeventig. Het dient om de dramatische overbrugging van de filmheld over een touwen loopbrug onder slechte weersomstandigheden te verkorten, maar door de lengte van die intermission heeft dat uiteindelijk helemaal geen effect. Een perfecte illustratie van de zinloosheid van een jumpcut.

Olivier Jansen ©2021

Zondag 15 september 2019 werd op het Spui een Happening georganiseerd ter ere van het 50 jarig bestaan van de Kabouterpartij, voortgekomen uit PROVO. Demonstranten vragen de gemeente Amsterdam het beeldje van het “Lieverdje”, ooit aan de stad geschonken door een sigarettenfabrikant, te vervangen door een door hen geplaatste appelboom. De appel is het symbool van de Provo beweging uit de jaren 60, en is tevens terug te vinden in het plaveisel van het pleintje op het Spui.